Wist je dat er speciale arbeidsvoorwaarden van toepassing zijn tijdens je zwangerschap? Tijdens je verlof kan je de laatste weken fijn thuis uitzitten, maar voor die tijd word je gewoon op de werkvloer verwacht. Wel is je werkgever verplicht om de gezondheid van jou én je kind te waarborgen! VrouwenZaken heeft je rechten en plichten omtrent arbeidsvoorwaarden tijdens je zwangerschap om een rij gezet.
Tip: ben je zelfstandig ondernemer en in blijde verwachting? Check dan het artikel: zwangerschapsverlof als ZZP’er
1: Informeer je werkgever over je zwangerschap
Allereerst, gefeliciteerd! Je verwacht over een aantal maanden een mini me op de wereld te zetten! Allereerst heb je zelf aan het idee kunnen wennen, maar wat is het juiste moment om je werkgever te vertellen over je nieuwe status? Officieel gezien dien je uiterlijk drie weten voor je verlof je werkgever op de hoogte te stellen van je zwangerschap.
Kondig je zwangerschap op tijd aan!
Om praktische redenen is het aankondigen van je zwangerschap drie weken voor je verlof nou niet bepaald verstandig. Je werkgever had het waarschijnlijk eerder willen weten. Voor jezelf zijn er ook voordelen om je zwangerschap eerder aan te kondigen:
- Je hebt pas recht op wettelijke bescherming als zwangere nadat je je werkgever hebt ingelicht over je zwangerschap.
- Je hebt het recht een gynaecoloog en verloskundige te bezoeken onder werktijd.
- Je kan geen uitkering krijgen tijdens je verlof wanneer je geen zwangerschapsverklaring bij je werkgever hebt ingeleverd. Daarom is het van belang deze verklaring tijdig in te dienen.
- Je hebt pas recht op een borstvoedingsperiode nadat je je werkgever hebt ingelicht over je zwangerschap.
2: Ontslagbescherming tijdens je zwangerschap
In het Nederlandse wetboek staat vermeld dat een vrouw niet ontslagen mag worden op basis van haar zwangerschap. Dat geldt ook voor de periode tijdens je verlof tot zes weken na je verlof. Daarentegen is je werkgever niet verplicht je arbeidscontract te verlengen, ook wanneer deze tijdens je verlof afloopt. De reden voor de contractbeëindiging mag nooit je zwangerschap of de bevalling zijn.
3. Recht op voorlichting arbeidsvoorwaarden zwangerschap
Wanneer je bij je werkgever hebt aangegeven dat je zwanger bent, dien je binnen twee weken een voorlichting te krijgen over de arbeidsvoorwaarden tijdens je zwangerschap. In deze voorlichting moet je werkgever de arbeidsrisico’s met je doornemen die zijn vastgelegd in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) van het bedrijf. In de RI&E staan de risico’s vermeld voor jou als zwangere medewerker en voor je ongeboren kindje.
4. Extra pauze en rustplekken
Als je merkt dat je door je zwangerschap extra vermoeid bent en moeite hebt met de lange werkdagen, kan je dit bij je werkgever aankaarten. Je hebt namelijk recht op extra pauze, tot maximaal een achtste van de werkdag. Dit houdt in dat als je acht uur op een dag werkt, je recht hebt op één extra uur pauze. Tijdens deze extra rustmomenten heb je recht op een rustige kamer met een bed of rustbank. Hier heb je aanspraak op tot zes maanden na je bevalling.
5. Geen nachtdiensten en aangepaste werktijden
Zwangere vrouwen zijn niet verplicht om over te werken. Ook is het draaien van nachtdiensten voor een zwangere vrouw verleden tijd. Dit geldt niet wanneer je werkgever kan bewijzen dat deze vrijstelling niet van toepassing is voor jouw werkzaamheden.
Voor een zwangere werknemer gelden de volgende voorwaarden:
- Geen diensten draaien die langer dan 10 uur per dag zijn.
- Gemiddeld niet meer dan 50 uur per week werken over een periode van vier weken.
- Tot zes maanden na je bevalling heb je recht op deze aangepaste werktijden.
6. Tijdelijk ander werk
Mocht je werk niet uitvoerbaar zijn in verband met veiligheidsrisico’s, dan is je werkgever verplicht om tijdelijk ander werk voor je te regelen. Wanneer dit niet mogelijk is, heb je recht op vrijstelling van werk. Dit vindt in overleg plaats met de bedrijfsarts. De bedrijfsarts kan dan bevestigen dat de werkzaamheden die je moet uitvoeren teveel risico’s met zich meebrengen. In dit geval heb je aanspraak op een ziektewetuitkering.
7. Geen fysiek zwaar werk
Tijdens je zwangerschap moet fysiek zwaar werk zoveel mogelijk beperkt worden. Fysiek zwaar werk kan namelijk schadelijk zijn voor jou én je baby. Volgens de informatieblad lichamelijk zwaar werk is het belangrijk om bijvoorbeeld zo min mogelijk te bukken, hurken en tillen. Probeer lang staan zoveel mogelijk te vermijden. Weet je niet zo goed wat je wel of niet kan doen tijdens je zwangerschap? Vraag dan advies aan de bedrijfsarts.
8. Terugkeer na verlof
Na je zwangerschapsverlof heb je tot negen maanden recht om tijdens werktijd te kolven of je newborn te voeden. Hiervoor mag je maximaal een kwart van je werktijd gebruiken. In deze tijd word je ook gewoon doorbetaald. Ook is je werkgever verplicht om een ruimte ter beschikking te stellen om te kolven of borstvoeding te geven. Dit houdt natuurlijk in dat niet jan en alleman kunnen binnenlopen, terwijl jij druk in de weer bent met de melkfabriek!
Ben jij bewust van alle rechten en plichten die je hebt als zwangere vrouw op de werkvloer?
Meer over mamazaken:
Zwangerschapsverlof als ZZP’er
De meest ongepaste sollicitatie vragen
Bron: Rijksoverheid, Arboportaal | Beeld: Unsplash, RawPixel
